Wierde

De nieuwe wierde is bedoeld om mensen de gelegenheid te geven om het wierdegevoel weer te ervaren en de beleving van de Groninger waddenkust te versterken.
Wij willen daar nog een extra dimensie aan toe voegen, door er een plek van te maken die vragen oproept, die ruimte laat voor fantaseren en mijmeren, maar ook gewoon een fijne plek om rond te hangen, een kunstwerk in de sfeer van Stonehenge.

Woonheuvel
De betekenis van wierde is woonheuvel. Dat is wat we in Noordpolderzijl willen uitbeelden. Maar het moet voor de bezoekers wel duidelijk worden dat op deze plek nooit een wierde heeft gelegen. Het is een plek die een gevoel wil overdragen, het gevoel hoe het moet zijn geweest op een wierde te leven en altijd in relatie te staan tot de Waddenzee.

De aankleding is daarom bewust abstract gehouden. Voor het ontwerp worden slechts twee materialen gebruikt, hout en cortenstaal.
We geven een suggestie van een nederzetting door contouren van boerderijwoningen, schijnbaar organisch gegroeid, ten opzichte van elkaar te plaatsen. De contouren van cortenstaal worden met elkaar verbonden door een rand van ca 60 cm. Deze rand heeft een dubbele functie, het versterkt het gevoel van beschutting, die in de originele wierden tot stand kwam door hekken voor de dieren, struikgewas en bijgebouwen.
Tevens reguleert het de bezoekersbewegingen, het centrale ‘plein’ is toegankelijk, het omringende deel met de ossengang in principe niet.
De ossengang wordt zichtbaar gemaakt als horizontale uitsnede in de verder naar de kwelder aflopende wierde.

Toegang
De toegang naar de wierde is via een houten loopbrug die boven de kwelders ‘zweeft’.
De brug is zo geplaatst, dat de wierde altijd bereikbaar is bij vloed, behalve extreem hoge waterstanden, dan zal de brug ook onder water verdwijnen.
De bovenkant van de wierde ligt ca 3,5 m hoger dan de toegangsbrug. De brug snijdt zich in de wierde om een aantal meter verder als trap verder te gaan en de bezoeker verder naar boven te begeleiden.
De snede in de wierde vertelt het verhaal van het afgraven van wierden wat in veel gevallen heeft plaatsgevonden. Afleesbare lagen vertellen over de hoogte die de wierden in verschillende periodes hebben gehad. De wierden werden in de loop der tijd steeds verder opgehoogd om veilig te zijn voor de stijgende waterspiegel en overstromingen.
Aan de andere zijde van de snede worden vitrines in de cortenstalen wand ingebouwd waar vondsten (replica’s) uit wierden getoond kunnen worden, als waren zij ter plekke gevonden.

Contouren
Op het hoogste punt van de wierde aangekomen zien we vijf contouren van woonboerderijen, allemaal gericht op het centrum. Daar bevond zich traditioneel de drinkwaterplaats, de dobbe, van de nederzetting.
Deze is vormgegeven als windroos, met in het centrum een verlaging als verbeelding van de dobbe. Vanuit de windroos lopen lijnen naar het hart van de contouren van de verschillende woonboerderijen. De contouren zijn zo geplaatst dat deze een kader vormen voor het zicht op één van de eilanden. Vanuit de windroos lopen lijnen en op de roos is aangegeven welke lijn welk eiland aanwijst, zo zijn Borkum, Rottumerplaat en Schiermonnikoog in een kader gevat. Rottumeroog en Simonszand zijn ook op de roos aangegeven, evenals de noordpijl.
Voordat er dijken waren, werd vanuit de nabijgelegen wierdedorpen Warffum en Usquert de zee bevaren. Het zicht op deze dorpen wordt uiteraard door de nieuwe dijk belemmert, maar is wel voelbaar gemaakt. Het zicht op Warffum is ingekaderd door de vierde contour, terwijl de toegangsbrug vanaf de wierde het zicht op Usquert aanwijst.
Op deze manier wordt ook een verbinding gelegd met het achterland wat oorspronkelijk een veel directere verbinding met de Waddenzee had.
De vijfde contour vormt een kader voor de Eemshaven, een omgeving van een heel andere orde, maar onmiskenbaar aanwezig.
Dit kader geeft een blik op een deel van de toekomst, die wellicht een bedreiging voor die van de waddenzee vormt.
De contouren van de woonboerderijen hebben een diepte van ca 3 m. Deze ruimte geeft beschutting en wordt benut om extra informatie over de woonvormen van de wierden, het wad en de verschillende eilanden te geven.
In de contour van Warffum komt informatie over de dijken en dijkhoogtes en de dorpen Warffum en Usquert. De dijkhoogtes uit de verschillende periodes worden met hoogtelijnen zichtbaar gemaakt.
En in de rand die alle contouren verbindt, wordt over de ontstaansgeschiedenis van de wierden verteld.
Alle informatie wordt in het cortenstaal gegraveerd, dat houdt zich heel goed in de tijd en dit klimaat, en is ongevoelig voor vandalisme.
Dit wordt een plek waar veel informatie te vinden is over wierde en wad, maar tevens een plek om mijmerend over de zee uit te kijken.